Birkaç haftadır "ev sunucusu" olarak kullandığım Windows 10'lu bilgisayar, Windows'un kapat komutundan sonra düzgün şekilde kapanmıyor. Sorun kapatma komutundan sonra güç LED'inin sönmesi ancak buna rağmen fanların dönmesiydi. Benzer şekilde, uyku modu da bilgisayarı tam kapatamıyordu; bunun yerine, güç döngüsünü beklerken takılıp kalıyordu.
Garip bir şekilde bilgisayar kasasındaki reset düğmesinin de bir süredir çalışmaması aslında dikkat çekiciydi. İnternetteki konuyla ilgili makalelerde önerilen çözümlerin hiçbiri işe yaramadı. Güç Seçenekleri'ndeki aygıtlar tarafından uyandırmayı devre dışı bırakmayı, hızlı başlatmayı devre dışı bırakmayı denemeyi (Hyper-V çalıştığı için olsa gerek, bu seçeneği göremedim), bilgisayarı uyandıracak zamanlanmış görevleri kontrol etmeyi, sistem dosyası denetimi çalıştırmayı (SFC) denedim. Ekran kartını çıkarmayı, sürücüleri yeniden yüklemeyi, BIOS ayarlarını kurcalamayı ve şimdi aklıma gelmeyen başka çözümleri de denedim ancak hiçbiri işe yaramadı... Sorun oldukça farklıydı ve muhtemelen düşüneceğiniz son sorunlardan biriydi.
Sorun şuydu... BIOS hafızası (CMOS)
Dün birden bunun CMOS piliyle veya CMOS'taki bir sorunla ilgili olabileceğini düşündüm. İkincisi, Asus HM61 Pro anakart üzerindeki BIOS sıfırlama jumper'ını kullanarak BIOS'u sıfırladıktan sonra reset butonunun çalışmaya başladığını fark ettim. Bilgisayarı kapatmanın da düzgün bir şekilde gerçekleşeceğini umuyordum ve gerçekten de öyle oldu!
Bu arada ileri düzey bir kullanıcı değilseniz ve CMOS'un ne işe yaradığını bilmiyorsanız, CMOS'un anakart üzerde bulunan BIOS ayarlarını saklayan şey olduğunu söyleyeyim.
Tam BIOS sıfırlamasının ardından, Windows'un yüklenmesini bekleyecek kadar sabırlı değildim, bu yüzden önce Windows 10'un kurtarma menüsündeki kapatma işlevini test ettim (burada benim cihazımda Ease-US'ın kurtarma seçeneği yüklü, o ekranda ayrıca Windows'un sorun giderme seçeneklerini de görüyorum). Gerçekten de sorun buydu, fanlar durdu ve bilgisayar kapandı. Watt metredeki tüketim, fanlar açıkken 65-70W arasındayken, gereçek kapanmanın ardından 1 watt'a düştü.
Sonuç
Belki bu her anakart için geçerli olmayabilir ancak bir şekilde bozulan CMOS verilerinin tuhaf davranışlara neden olabileceği açık. Donanımsal reset düğmesinin çalışmaması ve bilgisayarın tam kapanamaması gibi.
Bu anlattıklarımın CMOS sıfırlamasından dolayı temizlenen "hatalı" bir BIOS ayarından kaynaklandığından şüphelenmiş olabilirsiniz. Ancak ben öyle düşünmüyorum çünkü bundan önce BIOS'ta "Optimize edilmiş varsayılanları yükle" seçeneğini kullandım ve işe yaramadı. Üstelik herhangi bir ayarın kasanın üzerindeki donanımsal reset düğmesini devre dışı bırakma ihtimali sanırım düşük.
Peki, CMOS verileri neden bozulur ki? Açıkçası bilmiyorum, belki elektrik kesintileri buna sebep olmuş olabilir. Aklıma gelen bir ihtimal, pili değiştirdikten sonra (belki bir yıl kadar önce) BIOS'u sıfırlamam gerekirken sıfırlamamış olmam. Ya da belki bu sadece bu BIOS'a has bir hatadan kaynaklanıyor. Burada yaklaşık 10 yaşındaki bir anakartın (Asus h61m-pro) söz konusu olduğunu ve daha yeni anakartlarda CMOS kaynaklı sorunların azalmış olabileceğini de belirtmek isterim.
